Begeleiding

“Ervaring, dat heb je of heb je niet.”
- Johan Cruijff
Er bestaan talloze misconcepties over autisme. Mensen met autisme zouden geen gevoel voor humor hebben, geen emoties tonen, altijd goed zijn in wiskunde, weinig behoefte aan sociaal contact hebben, fantasieloos zijn en nooit te laat komen. Ervaring leert dat deze eigenschappen net zo vaak wel als niet kloppen. Iedereen is immers uniek, en daar verandert een diagnose als autisme niets aan. Wat mensen op het autismespectrum wel met elkaar gemeen hebben, is dat er bij hen sprake is van autistische informatieverwerking die samenhangt met problemen in het functioneren. De diagnose autisme is een gedragsdiagnose. Dit betekent dat deze wordt gesteld aan de hand van bepaalde kenmerkende gedragingen. Zo zijn veel mensen met een autistische informatieverwerking meer gericht op details dan op de context, waardoor ze moeite hebben een overzicht te krijgen. Ook is er vaak sprake van een zintuiglijke onder- of overgevoeligheid en moeite met het inschatten van sociale, communicatieve situaties.

Te vaak wordt autisme als iets negatiefs gezien. Onterecht, want mensen met de diagnose autisme kunnen door hun unieke kwaliteiten juist een grote meerwaarde hebben voor de maatschappij. Denk hierbij aan grote denkers met autisme als Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Isaac Newton, Steven Spielberg, Greta Thunberg en Bill Gates. Er valt echter niet te ontkennen dat een autistische informatieverwerking ook voor moeilijkheden kan zorgen in het dagelijks leven. Dit is waar Stap verder in beeld komt.

Stap verder richt zich op twee aspecten. Ten eerste geef ik inzicht in de gevolgen die een autistische informatieverwerking kan hebben. Door duidelijkheid te bieden over de oorsprong van bepaalde beperkingen kunnen we gezamenlijk vervolgstappen nemen om rondom deze beperkingen te manoeuvreren. Denk hierbij aan het aanleren van vaardigheden om zo goed mogelijk met de beperkingen die iemand ervaart om te gaan. Daarbij richt ik me op het aanpassen van de omgeving. Zoals elk mens, functioneren mensen met autisme het beste wanneer ze de mogelijkheid krijgen hun talenten ten volste te benutten. Samen met de cliënt probeer ik een zo vruchtbaar mogelijke situatie te creëren waarin hij zijn talenten tot zijn volste tot uiting kan laten komen. Hoe dit gebeurt is voor iedereen anders. De ene cliënt heeft behoefte aan het leren van copingsmechanismen, waarmee gevoelens en emoties gecontroleerd kunnen worden, terwijl een ander juist geholpen is met veel praktischere ondersteuning zoals het maken van een planning. Ik ga uit van ieders sterke kanten en zorg ook dat deze sterke kanten niet ondergesneeuwd worden door eventuele zwaktes. Er wordt dus gedacht in mogelijkheden, in plaats van in moeilijkheden. Na jarenlang professioneel met mensen met autisme gewerkt te hebben, stel ik dat een zwakte op het ene gebied zeer zeker niet betekent dat andere gebieden ook zwak zijn. De kunst is om op een positieve manier te werken aan de vlakken die extra aandacht nodig hebben, zonder te vergeten welke talenten iemand heeft. Samen creëren we overzicht, ontdekken en vermijden we valkuilen, maken we mogelijkheden duidelijk en vinden we nieuwe perspectieven.